In ons lichaam wonen triljoenen bacteriën, virussen, schimmels en andere minuscuul kleine organismen. Die noemen we micro-organismen of microben. Het geheel van die micro-organismen is ons menselijk 'microbioom'. De meeste microben – wel 1000 verschillende soorten – bevinden zich in onze darmen en vormen samen het 'darmmicrobioom'.
Balans is belangrijk
Als we gezond zijn, leven we in een 'symbiotisch evenwicht' met al die micro-organismen. We hebben ze onder andere nodig voor een goede spijsvertering. Binnen een gezonde evenwicht kan een enkel virus, schimmel of parasiet weinig kwaad doen. Is er echter een overgroei van lichaamsvriendelijke micro-organismen of krijgen virussen, schimmels of pathogenen te veel ruimte, dan heeft dat sterk nadelige effecten voor je lichaam.
Alles begint bij je spijsvertering
Recent medisch onderzoek maakt de ongelooflijke complexiteit van onze darmen en hun belang voor onze algehele gezondheid steeds duidelijker. De darmen zijn meer dan een buis waar voedsel door passeert: talrijke onderzoeken tonen verbanden tussen je darmgezondheid en je immuunsysteem, overgewicht, hormoonhuishouding, stemming en zelfs auto-immuunziekten of huidklachten.
6 signalen dat je spijsvertering uit balans is
Onze westerse leefstijl kenmerkt zich door een hoog stressniveau en weinig slaap. Ook eten we veel bewerkte voedingsmiddelen met geraffineerde koolhydraten, suikers en additieven en slikken we regelmatig antibiotica. Al die factoren benadelen het darmmicrobioom en dat kan op verschillende manieren tot uiting komen. We sommen de zes signalen op die het vaakst voorkomen. Heb je langdurig last van deze klachten, raadpleeg dan zeker een gezondheidsprofessional.
1. Heb je spijsverteringsklachten?
Chronische spijverteringsklachten zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid, obstipatie, diarree en brandend maagzuur kunnen een teken zijn van een ongezond darmmicrobioom. Het is mogelijk dat de microben-samenstelling niet optimaal is en dat te veel pathogenen als schimmels en parasieten aanwezig zijn. Daarom hebben je darmen moeite om voedsel te verwerken, belangrijke voedingsstoffen op te nemen en de ballaststoffen uit te scheiden.
2. Heb je moeite met slapen of ben je chronisch moe?
Een ongezond darmmicrobioom kan mee aan de oorzaak liggen van slaapproblemen. En slapeloosheid of slecht (in)slapen leiden op hun beurt tot chronisch moe zijn. Slaap wordt geregeld door verschillende hormonen waaronder serotonine, dat voornamelijk in de darmen wordt aangemaakt. Bij een ongezond darmmicrobioom is de serotonineproductie vaak laag.
3. Voel je je somber?
Serotonine is ook belangrijk om je goed te voelen. Daarom gaan darmklachten vaak gepaard gaan met stemmingsstoornissen of zelfs depressie. Omgekeerd geldt ook dat mensen die last hebben van depressieve gevoelens, vaak baat hebben bij ondersteuning van de spijsvertering, zodat de bacterieflora weer optimaal wordt.
4. Last van huidirritatie?
Huidaandoeningen zoals eczeem of psoriasis houden vaak verband met een beschadigde darm: een ongezonde samenstelling van het darmmicrobioom en aangetaste darmwand.
5. Heb je chronische ontstekingen?
Er is een duidelijk verband tussen je darmgezondheid en de kracht van je immuunsysteem. Een darmmicrobioom met een ongunstige samenstelling genereert ontstekingsprocessen in je darmen, die bijdragen tot chronische ontstekingsprocessen in de rest van je lichaam. Dat kan leiden tot chronische ontstekingen (bijv. frozen shoulder), ontstekingsziekten als reumatoïde artritis en zelfs auto-immuunziekten, waarbij je lichaam zichzelf aanvalt in de plaats van schadelijke indringers.
6. Heb je voedselovergevoeligheden (intoleranties of allergieën)?
Zijn er voedingsmiddelen die je niet goed verdraagt? Voelt je minder fit en krijg je spijsverterings- of huidklachten van bepaald voedsel, dan kan je dat laten onderzoeken door middel van een specifieke allergie- of intolerantietest. Zo lang je dingen eet waar je lichaam niet goed tegen kan, zorgt dat voor irritatie en ontstekingsprocessen in je darmen. “Luister” je niet goed naar je lichaam en blijf je dat voedsel eten, dan zal je darmwand steeds meer beschadigen. Op de duur zul je op steeds “normale” voedingsmiddelen overgevoelig reageren.
Voedingsvezels zorgen voor een krachtig darmmicrobioom
Je dagelijkse voeding bepaalt voor het grootste deel welke microben in je darmen leven. Idealiter bestaat die dagelijkse voeding uit minimaal 500 gram groenten en 150 gram fruit zodat je zo’n 25-40 gram vezels per dag binnenkrijgt.
Er zijn oplosbare en niet-oplosbare voedingsvezels. De dikke darmbacteriën gebruiken vooral de oplosbare vezels als voedingsbron. Die vezels noemen we daarom 'prebiotica'. De niet-oplosbare voedingsvezels zijn noodzakelijk voor vochtbinding en zorgen voor een soepele ontlasting. Beide types vezels bevorderen je spijsvertering en verbeteren je algehele darmgezondheid. Voldoende plantaardig voedsel en veel variatie in je eetpatroon zijn de sleutels voor een gezond darmmicrobioom.
Compleet voedingsvezelpreparaat bestaande uit vezels van zaden, fruit en groenten
