Rhodiola rosea is één van de belangrijkste en meest frequent gebruikte traditionele Chinese kruiden. Rhodiola bevat circa tweehonderd actieve nutriënten, waarvan de bekendste salidroside, polysacchariden, flavonoïden en terpenoïden zijn. Salidroside is het meest onderzocht qua werkzaamheid.
Rhodiola heeft gekende farmacologische effecten op verschillende organen en systemen, zoals het cardiovasculaire stelsel, immuunsysteem en zenuwstelsel (waaronder HPA-as). Rhodiola-extract heeft antioxidatieve, anti-aging, zenuwbeschermende en sterk adaptogene eigenschappen [1,2]. Zie afbeelding 1 voor een overzicht van de Rhodiola-eigenschappen.
Adaptogene activiteit
Chronische stress kan leiden tot diverse symptomen zoals angstige onrust, depressie, slaapproblemen en een zwak immuunsysteem. Goede stresshantering is gerelateerd aan betere intra- en intercellulaire communicatie, mitochondriale gezondheid, DNA-stabiliteit en gezonde genexpressie. HPA-as en immuunsysteem beïnvloeden elkaar wederzijds en het is in de praktijk belangrijk om rekening te houden met die interactie.
Rhodiola rosea verhoogt de weerstand tegen fysieke, chemische en biologische stress en ondersteunt bij vermoeidheid en depressie. Het werkingsmechanisme loopt via de HPA-as en via verschillende belangrijke mediatoren van de stressrespons, zoals heat shock proteïnen (HSP). Verder daalt de serumspiegel van het corticotropine-releasing hormoon (CRH, hypofyse) en corticosteroïden (mn. cortisol, bijnieren).
Immuunregulerende activiteit
Rhodiola rosea heeft immuunstimulerende eigenschappen. Het verbetert de cellulaire immuniteit door Th1-cytokinen (o.a. IFN-gamma, IL-2 en IL-12) te verhogen en verhindert de productie van ontstekingsbevorderende cytokinen (TNF-alfa, IL-1-bèta en IL-6). Onder invloed van Rhodiola rosea vindt down-regulatie plaats van het ontstekingsbevorderende tumor necrose factor-alfa (TNF-alfa). Het actieve nutriënt salidroside verbetert niet alleen de totale hoeveelheid T-cellen (CD3+) en Th1-cells (CD4+), maar bevordert ook de productie van immunoglobulinen (totaal IgG, IgG1 en IgG2-gamma).
De bioactieve componenten rosine en salidroside bevatten fenol-hydroxyl-groepen. Die bestanddelen zijn effectief in het wegvangen van reactieve zuurstofdeeltjes (ROS). Verder verhoogt inname van Rhodiola rosea-extract de expressie van antioxidantenzymen (o.a. GPx).
Belang van een werkzaam extract
Er zijn 96 verschillende rhodiola-soorten bekend, waarvan Rhodiola rosea de meest onderzochte is. Gedetailleerde analyse van het soort, geslacht en de actieve bestanddelen van het kruid, is de eerste stap is naar kwaliteit- en effectiviteitscontrole. Enkele Amerikaanse universitaire en overheidsinstanties rapporteerden over vervalsing van kruidenpreparaten [3]. Voor wat betreft rhodiola stelde men vast dat verschillende soorten onder de algemene noemer “rhodiola” verwerkt worden, zoals Rhodiola crenulata.
De soort Rhodiola rosea is specifiek rijk aan rosavine (min. 3%) en salidrosides (min. 1%). Andere soorten rhodiola bevatten vaak geen detecteerbare hoeveelheden van deze actieve nutriënten. Check dus goed uw rhodiola-supplement op inhoudsstoffen en werkzame bestanddelen!
Redactionele opmerking
Uit studies blijkt de adpatogene werking van Rhodiola rosea bij een dosering van 2x daags 200 mg [4]. Inname bij voorkeur bij ontbijt en lunch. Aanvulling van andere betrokken nutriënten zoals B-vitaminen en taurine heeft een synergistische werking.
Referenties
- Zhuang W, Yue L, Dang X, et al. Rosenroot (Rhodiola): Potential Applications in Aging-related Diseases. Aging Dis. 2019.
- Li Y, Pham V, Zi X, et al. Rhodiola rosea L.: an herb with anti-stress, anti-aging, and immunostimulating properties for cancer chemoprevention. Curr Pharmacol Rep. 2017.
- https://www.nutraingredients.com/Article/2017/10/24/Publication-outlines-rhodiola-adulteration-and-misidentification-issues
- Edwards D, Heufelder A, Zimmermann A. Therapeutic effect sans safety of Rhodiola rosea extract in subjects with life-stress symptoms, results of an open-label study. Phytother Res 2012.
